O σακχαρώδης διαβήτης είναι ένα χρόνιο μεταβολικό νόσημα, που χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Αυτή η αύξηση στα επίπεδα γλυκόζης οφείλεται είτε σε ελλιπή έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας είτε και στην αντίσταση του σώματος στην ινσουλίνη που παράγεται.
Ο διαβήτης συνήθως εμφανίζεται ως:
- Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1: Οφείλεται σε καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος και οδηγεί σε πλήρη έλλειψη ινσουλίνης.
- Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2: Εμφανίζεται με αντίσταση στην ινσουλίνη και προοδευτική μείωση στην έκκρισή της από τα β-κύτταρα του παγκρέατος.
- Σακχαρώδης Διαβήτης Κύησης: Εμφανίζεται κατά την εγκυμοσύνη.
- Άλλοι ειδικοί τύποι Σακχαρώδη Διαβήτη: Οφείλονται σε γενετικές διαταραχές, φάρμακα ή λοιμώξεις.
Τα συμπτώματα που συνοδεύουν τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης και προδιαθέτουν για σακχαρώδη διαβήτη είναι:
- Πολυουρία,
- Πολυδιψία,
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους,
- Πολυφαγία,
- Θολή όραση κ.α.
Η διάγνωση του σακχαρώδους διαβήτη γίνεται μετά από εξέταση αίματος, όταν:
- Η τιμή γλυκόζης πλάσματος νηστείας είναι ≥126 mg/dl,
- Η τιμή γλυκόζης πλάσματος 2 ωρών κατά τη δοκιμασία φόρτισης με γλυκόζη 75 γρ να είναι ≥200 mg/dl,
- Η τυχαία μέτρηση γλυκόζης πλάσματος ≥200 mg/dl (με τυπικά συμπτώματα υπεργλυκαιμίας).
Ο συνδυασμός ισορροπημένης διατροφής, κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής και άσκησης είναι πολύ σημαντικός για την πρόληψη και διαχείριση του σακχαρώδους διαβήτη.
Μερικές πρακτικές συμβουλές για τη διαχείριση του σακχαρώδους διαβήτη που μπορείτε να λάβετε υπ’ όψιν είναι οι εξής:
- Η απώλεια του υπερβάλλοντος σωματικού βάρους στα υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη είναι πολύ σημαντική.
- Τα μικρά και συχνά γεύματα και η κατάλληλη κατανομή τους μέσα στην ημέρα βοηθούν την καλύτερη ρύθμιση του σακχάρου.
- Η διατροφή του ατόμου με σακχαρώδη διαβήτη θα πρέπει να περιέχει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά (υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λίπος) στις κατάλληλες ποσότητες. Πιο συγκεκριμένα:
- Υδατάνθρακες: Οι υδατάνθρακες έχουν τη μεγαλύτερη επίδραση στο σάκχαρο του αίματος. Για τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη χρειάζεται προσοχή στην ποσότητα και το είδος των υδατανθράκων που επιλέγονται. Τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες, όπως φρούτα, λαχανικά, όσπρια και δημητριακά ολικής άλεσης βοηθούν στη διατήρηση της γλυκόζης στο αίμα σε πιο σταθερά επίπεδα. Οι απλοί υδατάνθρακες και η ζάχαρη, παρόλο που δεν χρειάζεται να αποκλειστούν από τη διατροφή του διαβητικού ατόμου, πρέπει να δοθεί έμφαση στην ποσότητα και τη συχνότητα κατανάλωσής τους. Η γνώση του γλυκαιμικού δείκτη των τροφίμων είναι πολύ βοηθητική για τη διαιτητική διαχείριση του σακχαρώδους διαβήτη. Τροφές χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη είναι η βρώμη, η κινόα, ορισμένα φρούτα (μήλα, φράουλες, αχλάδια κ.α.), όσπρια (φακές, φασόλια, ρεβίθια), δημητριακά all bran κ.α.
- Πρωτεΐνες: Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δίνεται στις πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας. Συστήνεται η κατανάλωση 1-2 μερίδων άπαχου λευκού κρέατος την εβδομάδα, 1 μερίδας κόκκινου κρέατος την εβδομάδα και 2-3 μερίδων λιπαρών ψαριών. Επίσης, μπορούν να συμπεριληφθούν στη διατροφή γάλα και γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά, όπως και αυγά.
- Λίπος: Είναι σημαντικό να μειωθεί η πρόσληψη των κορεσμένων λιπαρών σε <10% της ημερήσιας πρόσληψης και να περιοριστεί στο ελάχιστο η πρόσληψη των trans λιπαρών οξέων. Το ελαιόλαδο, οι ξηροί καρποί και τα λιπαρά ψάρια θα δώσουν στον οργανισμό τα πολύτιμα λιπαρά οξέα που χρειάζεται.
